وقـتـی رحـم مـی افـتــد
نوشته شده به وسیله ی mani rahnama در تاریخ 94/3/31:: 12:7 صبح
سلامت نیوز: افتادگی رحم و مثانه یکی از مشکلات بعد از زایمانهای مکرر است ولی اگر خانم ها از قبل ورزش کرده باشند و بهآمادگی جسمانی و مراقبت های مربوط به سلامت آن توجه کنند، میتوان به راحتی از آن پیشگیری کرد...
? خانم دکتر! لطفا بگویید چطور ممکن است رحم از جای خودجابه جا شود؟
رباط ها و عضلات، رحم، مثانه و واژن را در محل خود درون لگننگه می دارند. اگر این عضلات و رباط های حمایت کننده ضعیفیا در اثر کشیدگی شل شوند، رحم و دیواره رحم جابه جا می شوند وبه داخل مجرای واژن افتادگی پیدا می کنند.پرولاپس یا افتادگی یا بیرون زدگی رحم، معمولا درزنان پس از دوران یائسگی رخ می دهد یعنی زمانی که حداقل ?یا ? مورد زایمان واژینال داشته اند. آسیب به بافت های نگهدارندهدر دورن بارداری و زایمان از طرفی و کاهش هورمون استروژن و تکرار فشارطی سال ها از طرف دیگر می تواند عضلات کف لگن را ضعیف کند وباعث افتادگی رحم شود. در پرولاپس رحم، رحم به سمتواژن حرکت می کند و وارد واژن می شود. مقدار حرکت و جابه جایی،گاهی خفیف و تا درون واژن است و گاهی هم رحم کاملا از وولو(واژن) خارج می شود. پرولاپس رحم ممکن است باپرولاپس مثانه یا سیستوسل (که در آن مثانه به احشای مجاوردیواره ضعیف جلوی واژن فشار می آورد) یا پرولاپس مقعد یارکتوسل (رکتوم به دیواره ضعیف پشتی واژن فشار و کشش وارد می کندو به آن سمت تحدب می یابد) همراه باشد.
? با چه نشانه هایی می توان متوجه افتادگی رحم شد؟
درجه و شدت افتادگی رحم متفاوت است. در افتادگی خفیف معمولاهیچ علامتی وجود ندارد اما اگر شدید باشد، بیمار احساسپری در واژن می کند. توده جلوآمده درون واژن یا حتی بیرون آن،احساس سنگینی یا درد خفیف در قسمت تحتانی پشت، اشکال در دفعمدفوع و ادرار، ناراحتی مبهم در لگن، درد حین روابط زناشویی،کمردردی که با بلند شدن شدت می یابد، بی اختیاری استرسی(نشت ادرارهنگام خندیدن، عطسه یا سرفه)، احساسی مثل نشستن روی یک توپکوچک یا چیزی که انگار از واژن خارج شده است، ازدیگر علایم است. در این موارد نگرانی های جنسی نظیر احساساز دست دادن قوام بافت واژن هم ممکن است زنان را آزار دهد. باید توجهکرد که این نشانه ها صبح ها کمتر است اما در طول روز فرد مبتلا رابیشتر آزار می دهد.
? چه عواملی خطر پرولاپس را افزایش می دهد؟
عواملی که باعث فشار خارجی بر عضلات و رباط ها می شوند، می توانندافتادگی ایجاد کنند. چاقی از مهم ترین این عوامل است،زایمان های مکرر مخصوصا زایمان کودک درشت یا زایمان سخت که در آنعضلات کف لگن و بافت های نگهدارنده آسیب ببیند، وارد آمدنضربه، افزایش سن و کاهش میزان استروژن، بیماری هایی که باعث افزایشفشار داخل شکم می شوند مثل تومورها، سرفه مزمن و زور زدن زیاد یایبوست مزمن، تناسب جسمی نامناسب، شغل هایی که در آن زن مجبور باشداجسام سنگین را بلند کند هم در بروز این مشکل دخیل هستند. البتهگاهی عوامل ژنتیکی در این امر دخالت دارند.
? آیا می توان از بروز این مشکل پیشگیری کرد؟
به راحتی می توان مانع از ایجاد این افتادگی شد. حفظ وزن درمحدوده طبیعی، انجام فعالیت های مناسب ورزشی در دوران بارداری وپس از زایمان ، رژیم غذایی طبیعی و کاملا متعادل ، ورزش های کجلکه باعث افزایش قدرت عضلات کف لگن می شوند و پیشگیریاز بروز یبوست، همه نقش مهمی در پیشگیری از این بیماریدارند. انجام تمرین هایی برای تقویت عضلات لگن قبل و بعد اززایمان به جلوگیری از پرولاپس کمک می کند.
? چگونه و چه زمانی باید به دنبال درمان بود؟
اگر پرولاپس رحم خفیف باشد، نیازی به درمان نیست ومعمولا تمرین ها و ورزش هایی که باعث سفت شدن عضلات و رباط های کفلگن می شوند، به درمان آن کمک می کنند اما اگر شدید و علایمآن آزاردهنده باشد و فعالیت های روزانه تان را مختل کند، حتما بایدتحت درمان قرار گیرد. معاینه لگنی و استفاده ازاسپکلوم، پرولاپس رحم و واژن را مشخص می کند.پزشک از فرد مبتلا می خواهد سرفه کند یا زور بزند، با این کارپرولاپس بیرون می زند و تشخیص داده می شود. در فردی کهیائسه شده است و پرولاپس خفیف دارد، پزشک گاهیاستروژن تجویز می کند که هم به شکل خوراکی تجویز می شود و هم به صورتکرم برای استعمال در دیواره واژن. استروژن باعث استحکام بافت حفاظتیلگن خواهد شد. گاهی یک وسیله پلاستیکی به نام حلقهواژینال یا پِسِّری داخل واژن استفاده می شود که به نگهداریرحم در جای خود کمک می کند. گاهی تکنیک های جراحی نیز ممکن استبه کار روند. اگر پرولاپس رحم شدید باشد و فرد تمایلبه داشتن فرزند در آینده نداشته باشد، پزشک عمل هیسترکتومی رابرای برداشتن کامل رحم توصیه می کند.
? اگر این مشکل درمان نشود، چه عوارضی خواهد داشت؟
در موارد شدید، زخم شدن گردن رحم ایجاد می شود. با بیرونزدگی رحم، به دلیل تماس با لباس زیر امکان عفونت افزایش می یابد.گاهی هم افتادگی سایر اندام ها اتفاق می افتد مثلافتادگی مثانه و رکتوم و همین باعث بروز اشکال در ادرار کردن وافزایش خطر عفونت می شود. ضعف بافت های همبند اطراف رکتوم، اشکال دردفع اجابت مزاج را به دنبال دارد. افزایش خطر عفونت یا آسیب به اعضایلگن ، انسداد مجرای ادرار، بی اختیاری ادرار، عفونت مثانه بهدلیل عدم تخلیه کامل مثانه از دیگر عوارض است
کلمات کلیدی :