عفونتی که زنان رامبتلامیکند
نوشته شده به وسیله ی mani rahnama در تاریخ 94/3/31:: 12:2 صبح
عفونت ادراری ناشی از یک عفونت باکتریایی است که در آن سیستم ادراریتوسط باکتریها مورد حمله قرار میگیرد.
خانمهای بارداری که دچار عفونت ادراری میشوند ممکن است دچارسقط، زایمان زودرس و تولد نوزادی با وزن کم شوند. در خانمهایی هم کهبیش از 3 بار یا بیشتر ابتلا به عفونت ادراری اتفاق افتاده است،احتمال ادامه عفونت ادراری، زیاد است. گفتوگویی با دکترمحمدرضا صفرینژاد، استاد دانشگاه، جراح و متخصص بیماریهای کلیه ومجاری ادراری داشتیم تا با عفونت ادراری و علایم آن بیشتر آشناشویم.
سلامت: آقای دکتر! چه عواملی باعث عفونت ادراری میشوند؟
علت بیشتر عفونتهای ادراری باکتریها هستند. دستگاه ادراری شاملکلیهها، حالب، مثانه و مجرای ادراری است. ادرار در کلیهها تولید وبهوسیله حالبها به مثانه حمل و در آنجا ذخیره و سپس در موقع لزوماز طریق مجرای ادراری دفع میشود. کلیهها و حالبها را دستگاهادراری فوقانی و مثانه و مجرای ادراری را دستگاه ادراری تحتانیمیگویند. هر کدام از این قسمتها میتوانند دچار عفونتشوند.
آنچه در خانمها تحت عنوان عفونت ادراری گفته میشود، بیشترعفونت دستگاه ادراری تحتانی است. پرخطرترین عفونت، عفونتکلیههاست که اغلب به دنبال عفونت مثانه اتفاق میافتد. عفونت ادراری درخانمهای بالغ خیلی شایعتر از دختر بچههاست، ولی اگر کودکیدچار عفونت ادراری شد، باید آن را جدی گرفت زیرا ممکن استنشان از وجود یک بیماری پس زمینهای مهم باشد.
سلامت: آیا رفتارهای خود فرد نقشی در ابتلا به عفونت دارد؟
ادرار انسان در حالت طبیعی استریل و عاری از هر نوع میکروب وآلودگی است. پس از ادرارکردن نیز چون ناحیه به ادراراستریل آغشته است، هیچ نوع میکروبی به محل اضافه نمیشود.گاهی بعضی از خانمها با انجام اقداماتی مثل شستن خود با بعضی ازمحلولها، در حقیقت با دست خود ناحیه مربوطه را آلوده به میکروبمیکنند.
عفونت وقتی اتفاق میافتد که باکتری خود را به مثانه برساند و در آنجاتکثیر شود. میکروب از دهانه خروجی مجرای ادرار وارد مجرا میشود ورفتهرفته بهطرف عقب بهداخل مثانه پیشرفت میکند و ممکن است ازمثانه به سمت بالا یعنی به طرف کلیهها سرایت بکند. همچنین درصورتی که در مراکز پزشکی برای بیمار سرم تزریق میشود، باید کاملااستریل باشد و برای استریلشدن آن تمهیدات خاصی در کارخانه سازنده درنظر گرفته شود.
سلامت: شایعترین عامل عفونت در خانمها چیست؟
علت بیش از 90 درصد عفونتهای ادراری در خانمها، یک باکتری به نام«ایکولای» است. شایعترین عامل عفونت ادراری در خانمها باکتریهای رودههستند که در پوست اطراف مقعد و اطراف دهانه واژن زندگیمیکنند. این باکتریها بهصورت طبیعی در روده بزرگ و اطراف مقعدوجود دارند و میتوانند از نواحی اطراف مقعد به طرف مجرای ادرار حرکتکنند و وارد سیستم ادراری شوند. 2 علت شایع عفونت ادراری در خانمها،بهداشت نامناسب ناحیه و رابطه زناشویی است. حین رابطه زناشویی ممکناست باکتریهای اطراف دهانه واژن و داخل واژن به طرف مجرای ادراریرانده شوند. عدهای از خانمها پس از هر بار رابطه زناشوییدچار عفونت ادراری میشوند.
سلامت: آقای دکتر! چه عواملی خطر ابتلا به عفونت ادراری راافزایش میدهد؟
به عواملی که خطر ابتلا به عفونت ادراری را در خانمها افزایش میدهند،عوامل خطرساز میگویند. مهمترین آنها عبارتند از:
هر نوع بیماریای که باعث ایجاد انسداد در مسیر خروجی ادرار شود، مثلسنگ ادراری
بیمارانی که سیستم ایمنی آنها آسیب دیده باشد، مثل افرادی که مبتلا بهایدز هستند یا افرادی که از داروهای سرکوبکننده سیستم ایمنی مثلکورتون استفاده میکنند.
افرادی که مبتلا به بیماری دیابت یا مرض قند هستند.
خانمهایی که برای پیشگیری از بارداری از دیافراگماستفاده میکنند.
افرادی که در مکانهای بهخصوص مثل آسایشگاه سالمندان نگهداریمیشوند.
کاهش هورمون استروژن در خانمهای یائسه، سیستم ادراری را مستعد عفونتمیکند.
وجود اختلال آناتومیک در دستگاه ادراری، مثل تنگی حالب،وجود حالبهای دوگانه و....
سلامت: چرا زنان بیشتر از مردان دچار عفونت ادراریمیشوند؟
علت اینکه احتمال ابتلای خانمها به عفونت ادراری بیشتر از مردان استبه 2 خصوصیت آناتومیک در خانمها مربوط است؛ یکی به دلیل مجاورت مجرایادراری به ناحیه مقعد و دیگری طول کوتاه مجرای ادراری در خانمها.کوتاهی مجرای ادراری در خانمها، باعث میشود میکروبها به راحتی بتوانندخود را از محیط خارجی به داخل مثانه برسانند.
یعنی مسافتی که باید باکتری طی کند و خود را به مثانه برساند، خیلیکوتاهتر و راحتتر از مردان است. چون مجرای ادرار در خانمها درمجاورت نزدیک راست روده (مقعد) قرار دارد، باکتریهای روده هم میتوانندبه راحتی بالا بروند و وارد مجرای ادراری خانم شوند. عامل دیگررابطه زناشویی است. حین رابطه زناشویی، باکتریها بهراحتی از محیط خارجبه داخل مجرای ادراری رانده میشوند. عدهای از خانمها ممکن است برایپیشگیری از بارداری از دیافراگم استفاده کنند.
دیافراگم از داخل واژن به مجرای ادرار فشار وارد میکند و آن رابهطور نسبی میبندد. این مساله باعث میشود هنگام ادرارکردن تخلیهمثانه کامل نباشد و همیشه مقداری ادرار داخل مثانه باقی بماند.اگر ادرار داخل مثانه بماند، با گذشت زمان عفونی میشود وفرد به عفونت ادراری مبتلا خواهد شد.
کلمات کلیدی :